اگر نماز شب بخوانم در طول روز به درسم لطمه وارد می‌شود چه ‏کنم؟

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله : اگر انسان بخواهد نماز شب بخواند به درس روز لطمه وارد نمی‌شود به شرط ‏این‌که شب‌ها یک مقدار زود بخوابد و شام را سبک‌تر میل کند. شام را هرچه سبک‌تر میل ‏کنید بهتر است. شما مستحضرید بدن دو وعده غذا بیشتر احتیاج ندارد. به ما گفته‌اند ‏اگر سیر هستید غذا نخورید، در روایات آمده است در حال سیری غذا خوردن استعداد را ‏کم می‌کند. یکی از بیانات نورانی حضرت امیر این است که لَمْ تَجْتَمِعَ الْفِطْنَةُ والْبِطْنَة ‏یعنی فطانت و هوشمندی با پرخوری جمع نمی‌شود. پُرخور هرگز خردمند نمی‌شود، ‏چرا؟ برای این‌که تمام تلاش و کوشش روح این است که این غذاها را هضم کند و دیگر ‏فرصت اندیشیدن ندارد. درست مثل آن است که شما یک انسان متخصص دانشمند را ‏رفتگر کوی و برزن کنید که زباله‌ها را جمع کند.‏
اگر کسی بتواند استاد باشد چرا او را به رفتگری وادار کنیم. روح انسان می‌تواند ‏استاد و مربی خوبی باشد، حیف است او را رفتگر جسم کنیم، بگوییم زباله‌ها را جمع ‏کن‎.‎
غذایی که می‌خوریم تا به مواد دفعی و زباله تبدیل شود طول می‌کشد. این کار را ‏که بدن انجام نمی‌دهد؛ این روح است که با واسطه بدن این‌کارها را انجام می‌دهد. روح ‏یک سلسله قوای ادراکی دارد یک سلسله قوای تحریکی. قوای تحریکی روح هم یک ‏سری ابزار فیزیکی دارد مثل معده و روده و قلب، آن‌که غذا را به صورت خون در می‌آورد و ‏عادلانه بین مو و ناخن و گوش و چشم و مژه چشم تقسیم می‌کند، نفس انسان است، ‏روح آدم است.‏
خلاصه حیف است انسان روح خود را به رفتگری وادار کند. وجود مبارک ‏امیرالمؤمنین(علیه السّلام) فرمود: لاتَجْتَمِعُ عَزِیَمَةٌ وَوَلیمَةٌ (١). یک وقت انسان اهل ‏سورچرانی است، می‌خواهد این‌جا سور بخورد و آنجا سور بخورد و هر روز یک جا ‏میهمان باشد. آدم سورچران اهل عزم نیست انسان تا می‌تواند بهتر است دستش کنار ‏سفره خودش باشد. اگر کسی بخواهد اهل عزیمت و جزء وارثان اولو العزم باشد، در ‏همان رفت و آمد با ارحام هم مراقب است.‏
گاهی میهمانی‌هایی پیش می‌آید که عیبی ندارد انسان برود، اما این‌که ‏سورچران باشد با اهل عزم بودن سازگار نیست. پس نماز شب انسان را از کار روز باز ‏نمی‌دارد، به شرط آن‌که انسان مراقب مسائل جنبی باشد‎.‎
خیلی از برنامه‌های تلویزیون است که انسان می‌تواند نگاه نکند، همه‎ ‎سریال‌ها ‏که سودمند نیست. خیلی از جلسات و گفتن‌ها و شنیدن‌ها سودمند نیست. حضرت ‏امیر(علیه السّلام) به فرزندش فرمود: جوان! مبادا کاری کنی‎ ‎یا حرفی بزنی که دیگران ‏به تو بخندند. این کار، تو را کوچک می‌کند. اگر نیم ساعت به اذان صبح بلند شوید هم به ‏نماز شب می‌رسید هم به نماز اول وقت؛ بعد هم کمی استراحت می‌کنید و به درس ‏روز هم لطمه‌ای وارد نمی‌شود‎.‎
‏…………………………………………………………………………‏
‏(١) نهج البلاغه، خطبه ٢٤١.‏

آیا می‌شود از راه هیپنوتیزم برای رسیدن به کمال استفاده کرد؟

استفتاء از دفتر آیت الله مکارم شیرازی در مورد فرقه شاه نعمت الله ولی:

عدّه زیادى از اهالى یکى از شهرهاى فارس، از قدیم الایّام به فرقه تصوّف گرویده اند و همواره بر اساس رهنمود اقطاب و بزرگان این مسلک و روش هاى مختصّ خود عمل نموده اند; حقیقت این است که رونق خانقاه در این محل بیش از یک مسجد است و کتاب هایى چون مثنوى مولوى، دیوان حافظ، بوستان و گلستان سعدى، نیز بر قرآن و سایر کتابها برترى دارد، تا این که پس از پیروزى انقلاب اسلامى و اعزام روحانیّون در ماه مبارک رمضان و محرّم الحرام، صحبت از بطلان این مسلک به میان آمد، مستدعى است نظر خود را نسبت به این گروه، که از فرقه شاه نعمت الله ولى مى باشند، اعلام نمایید.

پاسخ از دفتر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی  مده :تمام فرق صوفیه گرفتار اشتباهات و انحرافاتى هستند و اکنون که به حمدالله اهالى محترم آن منطقه روشن شده اند، لازم است خانقاه را تبدیل به مسجد کنند و همانند سایر مسلمین و شیعیان خالص و مخلص على(علیه السلام) و یازده فرزند معصومش(علیهم السلام)، برنامه هاى دینى را انجام دهند و از گذشته خود توبه کنند. خداوند همه طرفداران حق را ثابت قدم نگهدارد و توفیق دهد.

عبادت فردی ما را زودتر به کمال می‌رساند یا عبادت اجتماعی؟

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله : یک قسمت عبادات فردی که واجب است حتماً باید انجام بگیرد و قابل تغییر و ‏تبدیل نیست، اما اگر بخواهیم مستحبات فردی را نسبت به خدمات اجتماعی بسنجیم ‏مثلاً اگر انسان مشغول خدمتی است که جامعه را در راه صحیحی وارد می‌کند و ‏دل‌های عده زیادی را به دین و خدای سبحان نزدیک می‌کند، البته این اثرش خیلی ‏بیشتر است. اگر کسی با خواندن نماز مستحبی یا روزه مستحبی از خدمات عمومی ‏که دل‌های عده‌ای را به سمت دین می‌کشاند محروم شود نباید این کار را بکند و باید ‏کار اجتماعی را انجام دهد که اثرش بیشتر است. کار اجتماعی اگر جنبه دینی داشته ‏باشد یعنی انسان غرضش این باشد که دل‌های مردم را به یک نظام الهی دعوت کند ‏این کار بر مستحبات فردی ارجح است.‏

برای بهتر انجام دادن عبادات چه کنیم؟

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله : بیانی نورانی از امام صادق‌ ـ سلام اللّه علیه ـ رسیده است که ما ضَعُفَ بَدنٌ عَمّا ‏قَوِیَتْ عَلَیْهِ النّیّةُ(١) با اراده قوی هرگز بدن گرفتار ضعف نمی‌شود. در بین تن و جان اصالت ‏از آن جان است. این‌چنین نیست که بدن بتواند مستقیماً فتوا بدهد و بگوید‎ ‎من این کار را ‏نمی‌توانم انجام بدهم. اگر اراده قوی باشد هرگز بدن گرفتار ضعف نمی‌شود. این از غُرَرِ ‏بیانات امام ششم(علیه السّلام) است. وقتی نیّت نسبت به یک امر، قطعی و قوی شد ‏بدن همراهی می‌کند. به ما گفته‌اند بدن مرکوب خوبی است، این مرکوب و ابزار را از ‏دست ندهید، کاری که به این بدن آسیب برساند نکنید. لذا گفتند اگر وضو برای بدن ضرر ‏دارد تیمم کنید، اگر روزه در ماه رمضان برای بدن ضرر دارد در وقت دیگر قضایش را بجا ‏بیاورید. اگر احیاناً شما می‌بینید بدن بعضی‌ها در قبر نمی‌پوسد برای این است که بدن ‏تعدیل شده است و تحت رهبری روح درست حرکت کرده است، حیف است انسان این ‏زیر دست را برنجاند.‏
روح نسبت به بدن ولایت دارد و اگر بخواهد آ ن را برنجاند بد است. انسان حق ندارد ‏به بدن خود ظلم کند، کاری کند که باعث هلاکت این بدن شود، چنین کاری حرام است. ‏بدن اسیر روح است چه بهتر که از این بدن حد اکثر بهره را ببریم، بنابراین با پرهیز از افراط ‏و تفریط، انسان می‌تواند حد معتدل و اراده قوی داشته باشد. اگر خدای ناکرده بدن از پا ‏در افتاد دیگر به درد کسی نمی‌خورد. شما انشاء‌اللّه در آینده باید به این جامعه خدمت ‏کنید، تدریس کنید، کتاب بنویسید، پس یکی از بهترین کارها این است که به فکر سلامت ‏بدن خود باشید.‏
‏…………………………………………………………………………‏
‏(١) وسائل الشیعه، ج ١، ص ٥٣.‏

چه کنیم که بر افکار خود به خصوص افکار شیطانی پیروز شویم؟

نظر حضرتعالى در مورد عرفانى که قائل به «طریقت»، «وحدت وجود و موجود»، «حلول»، «اتّحاد»، «مهدویّت نوعیّه»، «صلح کل»، «ترک عبادت» و «اتیان محرّمات»  مى باشد، چیست؟ با توجّه به این که داشتن این گونه عقاید، مستلزم انکار ضرورى دین مى باشد، آیا این گونه افراد در حکم بقیّه کفّارند؟ و اگر کسى قبلاً در سِلک مسلمان ها بوده ولى بعدها در اثر ارتباط با این فرق، داراى چنین عقایدى شده باشد و عقایدش را هم براى دیگران اظهار کند، آیا چنین کسى در حکم مرتد است؟ 

نقش استاد اخلاق و مرشد در تکامل انسان چیست؟

حضرت آیت الله جوادی آملی حفظه الله : اگر استاد و مربی پیدا شود که نقش مهمی دارد‎.‎
آن که یافت می‌نشود آنم آرزوست‎.‎
بعضی درس اخلاق می‌گویند، بعضی معلم اخلاق‌اند، بعضی راهنما هستند. این ‏راهنما یا استاد، گذشته از این‌که کلیات و تئوری را می‌داند باید روانشناس خوبی هم ‏باشد تا خصوصیات اشخاص مختلف را درک کند. بعضی از کارهاست که برای یک شخص ‏خوب است و برای دیگری بد‎.‎
داروها همه‌اش برای همه‎ ‎افراد خوب نیست. دارویی که برای یک نفر شفا است ‏برای دیگری سمّ است. بعضی از پژوهشگران پزشکی ٢٥٠٠‏‎ ‎نوع سر درد کشف کرده‌اند ‏‏(حدود ١١ سال قبل) و شاید الآن به ٥٠٠٠ رسیده باشد این فقط یک گوشه از بدن ‏است، روح که اسرار اعجاب‌آمیزتری دارد‎.‎
خلاصه کسی باید استاد و راهنما باشد که خصوصیات روحی آدم را بداند، بگوید ‏فلان کار برای تو این گونه خوب است برای فلانی آن گونه. اگر واقعاً کسی باشد که این ‏خصوصیات را داشته باشد و لحظه به لحظه انسان را راهنمایی کند، نعمت خوبی است ‏اما بسیار کم نصیب آدم می‌شود‎

آیه ای که معیار تشخیص ایمان داشتن یا نداشتن است

* قال الله تعالى: ( وَإِذَا ذُکِرَ اللَّهُ وَحْدَهُ اشْمَأَزَّتْ قُلُوبُ الَّذِینَ لَا یُؤْمِنُونَ بِالْآخِرَةِ وَإِذَا ذُکِرَ الَّذِینَ مِن دُونِهِ إِذَا هُمْ یَسْتَبْشِرُونَ ).  [زمر : 45]

گاهی در برخی از مجالسی که قرآن خوانده می شود ،‏ برخی چرت می زنند .

یا اگر شما بخواهید قرآن بخوانید ، می گویند : برو بابا حال داری . 

یا می گویند : فعلا حسش نیست . قرآن را باید با حس وحال خواند.

همان لحظه،‏ شروع کن به جک گفتن ، ببین چه جور لاو می  ترکانند. رهایت نمی کنند .

یا یک موسیقی می گذارند: دوبس دوبس  ... که بیا و ببین!

کاری به دیگران نداریم . ولی به نظر شما ،‏

                                       فکر می کنید کدام قسمت از این آیه شریفه مربوط به خود شماست؟

                                     قرآن می تواند ترازوی خوبی برای معرفت نفسمان باشد .

                                                                 مگه نه؟!

... فَاقْرَؤُوا مَا تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ ... [مزّمِّل : 20]

اگر به مشهد مشرف شدید ، برای امام رضا علیه السلام زیاد قرآن بخوانید .حضرت خیلی به قرآن علاقه دارند . هر سه روز یک بار قرآن را ختم می کردند .